maandag 30 november 2009

Verdichting op de helling

Door: Hans van Tartwijk
Toen we hier kwamen wonen had de gemeente ongeveer 18.000 inwoners. Inmiddels is dat aantal stevig opgelopen tot meer dan 32.000. De woningen voor deze mensen zijn voornamelijk gebouwd in twee nieuwbouw wijken met ieder meer dan 3000 woningen.
De argumenten die voor het ontwikkelen van die wijken werden gehanteerd waren en zijn steeds dezelfde. Vooral het op peil houden van het voorzieningenniveau en de infrastructuur voor de (bestaande) inwoners worden genoemd als belangrijkste thema’s. En op het eerste gezicht lijken dat redelijke argumenten.
Iedere burger verlangt nu eenmaal goede voorzieningen en zal begrijpen dat daarvoor onder anderen belasting centen uit de o.g. heffing nodig zijn. Ook snappen ze best dat bepaalde schaalvoordelen ook gunstig zijn voor hen. Gunstig, áls die voordelen ook echt werkelijkheid worden.
Nu heb ik voor de eens gekeken naar de meest belangrijke voorzieningen in ons stadje en hoe die zich de laatste jaren hebben ontwikkeld. Het beeld is droevig stemmend. Een bevolkingsgroei van 14.000 mensen heeft geleid tot:
• Nauwelijks nieuwe infrastructuur, behalve het doortrekken van een tram lijn. De afslag om de gemeente vanaf de A2 binnen te komen staat inmiddels iedere dag vanaf 3 uur vast en is gevaarlijk
• Een verdubbeling van het autoverkeer met alle gevolgen voor de luchtkwaliteit.
• Geen aanpassing van bestaande infrastructuur waardoor op sommige aanrijroutes naar scholen en voorzieningen levensgevaarlijke situaties bestaan.
• Tekorten bij de gemeente om openbaar groen te onderhouden laat staan aan te leggen. Een beoogd park is inmiddels al jaren een overloopparkeerterrein van stelconplaten
• Geen nieuw winkelaanbod (behalve een kleine super) waardoor kwaliteit verschraalt en prijzen hoog blijven
• Geen uitbreiding parkeren in de binnenstad waardoor parkeren een doorlopende zoektocht is geworden
• Geen enkele nieuwe sportaccomodatie: Wachtlijsten van jaren voor tennis, hockey enz.
• Volle artsenpraktijken
• 1 nieuwe basis school en meerdere basisscholen met dubbele groepen in gebouwen die daarvoor niet de ruimte hebben. Geen ruimte voor aanvullende activiteiten
• Een nieuw stadskantoor en theater. Het stadskantoor hadden we al maar het moet gezegd, het theater is een echte aanwinst.
Klagen alleen helpt niet maar aandacht vragen wel. Vooral nu men, overal in Nederland zwaar inzet op verdere verdichting van steden en dorpen.
Die verdichtingsopgave is goed te begrijpen om redenen waarover het hierboven over ging. Alleen leert de geschiedenis ons dat men die verdichtingen los laat gebeuren van een analyse van de capaciteit en kwaliteit van de voorzieningen die de bewoners van al die inbrei loctaties nodig hebben en gaan gebruiken.
Je hoeft niet wetenschappelijk te onderzoeken om vast te stellen dat in veel gemeenten de grenzen van de capaciteit van die voorzieningen inmiddels ver zijn overschreden. Verdere groei van het aantal inwoners lijdt dan ook helemaal niet tot uitbreiding en verbetering van voorzieningen. De overheid bankiert er juist op dat ze daarin niet hóeft te investeren, het is er alllemaal al. Die redenering gaat dus helemaal mank.
Waar de overheid in het leven is geroepen om voor ons de kwaliteit en veiligheid van onze leefomgeving te waarborgen en te verbeteren doet ze hier het tegenovergestelde. Het wordt alleen drukker, voller, vervelender, viezer en vooral stedelijker. Alhoewel de stad wat mij betreft een groot deel de toekomstige groei van de bevolking zal moeten opvangen kiezen veel mensen níet voor het wonen in een stad. Het sub-urbane milieu (of de typisch nederlandse versie daarvan) is wat ze graag willen. De keuzes die de gemeenten met dat soort milieus vaak maken maakt dat die dorpen en stadjes langzaam maar zeker toch stad worden.
Daar hebben die bewoners helemaal niet voor gekozen en dat willen ze eigenlijk ook niet. Het wordt tijd dat dat wordt onderkent en afgewogen bij beslissingen om gemeenten verder te verdichten ten koste van groen en een lage horizon. Welke concrete en harde uitbreidingen van de voorzieningen worden gekioppeld aan die uitbreidingen? Daar moet beleid voor ontwikkeld worden. De garantie voor die uitbreidingen zou voor bewoners een keiharde voorwaarde moeten zijn om inbrei projecten te ondersteunen.
Nu acteren mensen vaak als NIMBY Project-tegenstanders die het uiteindelijk toch verliezen. Ik zou zeggen : Sta op en kom op voor de kwaliteit van je woonomgeving en voorzieningen. Daar doe je niet alleen jezelf een lol mee maar de hele gemeenschap. Volgens mij is dat onderdeel van het zijn van een actieve en betrokken burger. De overheid kan dan uiteindelijk niet anders dan het stellen van nieuwe kaders bij verdichtings-projecten in bestaande dorpen en steden.

Hans van Tartwijk is directeur bij Trimp & van Tartwijk.

Noot: Met enkele andere kengetallen kan je dit ook toepassen op Delft. Lees A13 in plaats van A2 en neem een geringere groei van de bevolking.

Geen opmerkingen: